Steeds vaker worden metalen buizen vervangen door kunststof buizen, met name polypropyleen. Ze hebben een lange levensduur (tot 50 jaar), roesten niet, rotten niet, wegen weinig en je kunt alles met je eigen handen in elkaar zetten, zonder specialisten in te schakelen. Het lassen van polypropyleen buizen vereist enige vaardigheid, maar die komt snel. Je kunt eerst oefenen op kleine restjes en goedkope fittingen en dan beginnen met het maken van serieuzere dingen.
Inhoud van het artikel
Soorten en doel
Polypropyleen buizen kunnen vier kleuren hebben - groen, grijs, wit en zwart. Verschillende kenmerken alleen zwart - ze hebben een verhoogde weerstand tegen ultraviolet licht en worden gebruikt bij het leggen van het irrigatiesysteem op de grond. Alle andere hebben vergelijkbare kenmerken en worden binnenshuis gelegd of in de grond begraven.
Afhankelijk van het doel van polypropyleenbuizen zijn er de volgende soorten:
Voor zowel koud als warm water zijn er leidingen met verschillende kenmerken. Dit wordt weergegeven in de markering:
- PN10 wordt uitsluitend gebruikt in koudwatertoevoersystemen (tot +45°C) met lage druk (tot 1 MPa). Ze hebben een kleine wanddikte. Niet geschikt voor gebouwen met meerdere verdiepingen.
- PN16. Vaak gelabeld als universeel, maar vaker gebruikt voor koud water - bestand tegen gemiddelde verwarming tot +65°C en druk tot 1,6 MPa.
- PN20. Dikwandige buizen die medium met een temperatuur tot +80 °C kunnen transporteren en bestand zijn tegen een druk tot 2 MPa. Ze worden gebruikt in warmwaterdistributie- en verwarmingssystemen.
- PN25. Dit zijn versterkte polypropyleenbuizen (folie of glasvezel). Door de aanwezigheid van een versterkende laag hebben ze vaak een kleinere wanddikte dan PN20. Middelhoge verwarmingstemperatuur - tot +95°C, druk - tot 2,5 MPa. Ze worden gebruikt voor warmwatervoorziening en verwarming.
Ze worden allemaal geproduceerd in verschillende diameters - tot 600 mm, maar in appartementen en privéwoningen worden ze voornamelijk gebruikt in maten van 16 mm tot 110 mm. Merk op dat de binnendiameter wordt aangegeven, aangezien de wanddikte kan verschillen.
Wat is het lassen van polypropyleenbuizen
Polypropyleen wordt gekenmerkt door een grotere stijfheid en om systemen met de vereiste configuratie te maken, worden fittingen van hetzelfde materiaal gebruikt. Dit zijn verschillende hoeken, T-stukken, bypasses, adapters, koppelingen, enz. Bij buizen worden ze verbonden door solderen. Dit proces wordt ook wel lassen genoemd, maar de essentie verandert niet: twee elementen worden verhit tot het smeltpunt en in hete toestand met elkaar verbonden. Als dit correct wordt gedaan, blijkt de verbinding monolithisch te zijn en dient deze niet minder dan de buizen zelf.
Om polypropyleen met metalen te verbinden, zijn er gecombineerde fittingen, waarbij één deel van metaal is en wordt verbonden met een schroefdraadverbinding en het tweede - polypropyleen - wordt gelast.
Wat solderen
Het lassen van polypropyleen buizen wordt uitgevoerd met behulp van een speciaal apparaat, dat een soldeerbout of lasapparaat wordt genoemd. Dit is een klein metalen platform met daarin een elektrische spiraal die het oppervlak verwarmt. Vanwege dit ontwerp wordt dit apparaat ook wel een strijkijzer genoemd.
Om de twee elementen te verbinden, worden de gesplitste oppervlakken verwarmd tot het smeltpunt (+260°). Om het element tot de gewenste diepte te verwarmen, worden twee verschillende met teflon beklede metalen mondstukken op het lasplatform geplaatst:
De twee te verbinden elementen worden tegelijkertijd op de respectieve mondstukken geplaatst, gedurende een bepaalde tijd (enkele seconden) vastgehouden en dan samengevoegd. Zo worden polypropyleenbuizen gelast.
Lassen
De ontwerpen van soldeerbouten voor polypropyleenbuizen zijn enigszins verschillend, maar de principes van het werken ermee zijn gemeenschappelijk. Er zijn twee basismodellen - met een plat platform of een cilindrisch verwarmingselement. Bij normale kwaliteit werken ze allebei, er is praktisch geen verschil. Wie comfortabeler is, die kiest.
Voorbereidend werk
Voordat je aan de slag gaat, moet je de soldeerbout opwarmen, maar dat is niet zo eenvoudig. De volgorde van voorbereiding is als volgt:
- Eerst worden hulpstukken met een geschikte diameter op het platform geïnstalleerd.
- In het gat in het platform wordt een draadeind gestoken, de doorn en de huls worden er van beide kanten op gezet en vastgedraaid met moeren aan beide kanten.
- Als het verwarmingselement de vorm van een buis heeft, worden de mondstukken daarvoor op een plaat verkocht. De plaat wordt op het verwarmingselement geplaatst en de bevestigingsbout wordt vastgedraaid.
- De vereiste verwarmingstemperatuur wordt ingesteld op de regelaar. Voor polypropyleenbuizen is de lastemperatuur +260°C. Dit stellen we in op de regelaar, waarna we het lichtnet inschakelen.
- Wacht op het signaal van de ingestelde temperatuur. Bij sommige modellen is er een geluidssignaal, maar over het algemeen gaat de LED branden of uit (verschillende modellen hebben verschillende manieren).
De soldeerbout is klaar om te werken. Maar het is nog steeds nodig om buizen en fittingen voor te bereiden. De eerste voorwaarde voor kwaliteitslassen is een gelijkmatige snede. De snede moet strikt verticaal zijn, zonder bramen en schrammen. Een dergelijke snede kan worden verkregen met een speciale schaar. Deze hebben twee brede bekken aan de onderkant, die de pijp op zijn plaats houden, en het snijgedeelte zit aan de bovenkant.
De tweede voorwaarde voor het goed solderen van PP-buizen zijn schone, droge, ontvette onderdelen. Als u wilt dat de waterleiding of verwarming lang meegaat en niet lekt, mag u deze procedure niet overslaan. De pijpsnede en fitting worden gereinigd met alcohol of water met afwasmiddel. Wacht tot alles droog is en begin dan pas met solderen.
Hoe lang verwarmen?
Bij het lassen van polypropyleen moet strikt de vereiste temperatuur worden aangehouden. Oververhitting en onderverhitting verminderen de kwaliteit van de las aanzienlijk. Te oververhitte en zacht geworden buizen zullen gewoon niet in de fitting passen en onvoldoende verhit materiaal zal niet smelten.
De opwarmtijd is afhankelijk van de pijpdiameter en de luchttemperatuur en staat vermeld in de tabel.
Polypropyleen pijpdiameter | Lasdiepte | Opwarmtijd | Lastijd | Koeltijd |
---|---|---|---|---|
16 | 12-14 mm | 5 с | 6 с | 2 min |
20 | 14-17 mm | 6 с | 6 с | 2 min |
25 | 15-19 mm | 7 с | 10 с | 2 min |
32 | 16-22 mm | 8 с | 10 с | 4 min |
40 | 18-24 mm | 12 с | 20 с | 4 min |
50 | 20-27 mm | 18 с | 20 с | 4 min |
63 | 24-30 mm | 24 с | 30 с | 6 min |
75 | 26-32 mm | 30 с | 30 с | 6 min |
Over het algemeen kan er gesoldeerd worden bij +5°C, maar de gegevens zijn gegeven voor +20°C. Bij warmer weer wordt de tijd om de elementen op de soldeerbout te houden met 30-60 seconden verkort, bij kouder weer wordt de tijd verlengd.
Let op de kolom "diepte" van het lassen in de tabel. Dit merkteken wordt op de pijp geplaatst. Tot haar zal het nodig zijn om het in de fitting te drukken. Tegelijkertijd zal zich voor de rand van de fitting een klein rolletje gesmolten kunststof vormen. Dit betekent dat de naad correct is gemaakt.
Een andere kolom die verduidelijking behoeft is de "lastijd". Dit is de tijd die je nodig hebt om de te lassen elementen samen te persen en vast te zetten.
In het algemeen geldt dat als je een koude buis in de fitting probeert te steken, deze er met veel moeite in moet gaan - de buitendiameter van de buis is iets groter dan de binnendiameter van de fitting. Dit is opzettelijk gedaan om wat overtollig materiaal te leveren, waaruit een rol op de naad wordt gevormd. Om polypropyleen buizen te lassen was betrouwbaar, is het beter om alle onderdelen van hetzelfde bedrijf te nemen. Zo is gegarandeerd dat de afmetingen samenvallen. Anders is het nodig om te passen - zodat de fitting niet "overslaat", maar moeizaam wordt uitgerekt.
Technologie
Zoals reeds vermeld, moeten polypropyleen buizen en fittingen bij het lassen worden gereinigd, ontvet en gedroogd. Pas daarna kun je beginnen met solderen.
Een dergelijke voorbereiding is geschikt voor alle soorten buizen, behalve voor met folie versterkte buizen. In dit geval wordt, na het afsnijden van het benodigde stuk, de snede gereinigd tot de folie met een speciaal apparaat - scheerapparaat. De pijp wordt erin gestoken en een paar keer rondgedraaid. Hierdoor wordt de bovenste laag plastic verwijderd, waarna je kunt ontvetten en solderen.
Nadat het oppervlak is opgedroogd, wordt een markering op de pijp aangebracht om de afstand aan te geven tot waar deze in de fitting moet worden gedrukt (het is het gemakkelijkst om een dunne markeerstift of een scherp geslepen potlood te gebruiken).
Solderen van polypropyleen stap voor stap
Dan is de technologie van het lassen van polypropyleenbuizen als volgt:
- Het doorgesneden deel van de pijp wordt op de doorn gelegd, de fitting wordt in de mof gestoken. Doe dit tegelijkertijd, in het uiterste geval wordt de fitting er eerder opgezet, omdat deze een grote wanddikte heeft. De vertraging moet heel klein zijn.
- Houd de elementen de vereiste tijd vast.
- Verwijderen uit de sproeiers, aansluiten door de buis tot aan de markering in de fitting te duwen. De verbinding is alleen lineair, de elementen mogen niet gedraaid worden ten opzichte van de horizontale as (niet verdraaien, ook al zou je dat echt willen). Het is mogelijk om de horizontaliteit onmiddellijk na het aansluiten te egaliseren als er een afwijking wordt opgemerkt.
- Bij het verbinden is het noodzakelijk om veel kracht uit te oefenen. Dezelfde kracht wordt gedurende enkele seconden gehandhaafd (in de tabel in de kolom "lastijd").
- Nadat de aangegeven tijd is verstreken, wordt de druk gestopt en mag de verbinding enkele minuten niet worden verstoord (in de tabel in de kolom "afkoeltijd"). Daarna kan men ervan uitgaan dat het solderen van de polypropyleen buis klaar is. U kunt doorgaan met de volgende las.
Een opmerking: controleer onmiddellijk na het lassen de mondstukken op de soldeerbout. Als er materiaalresten zijn, verwijder deze dan met een zachte, pluisvrije, niet pluizende (witte) doek. Laat het plastic niet op de soldeerbout zitten - het volgende stukje zal blijven plakken en moeilijk te verwijderen zijn. Reinig de mondstukken niet met schuurmiddelen - hun coating is Teflon, ze krassen gemakkelijk. En zelfs microscopisch kleine krasjes zullen ertoe leiden dat het fragment op de soldeerbout (strijkijzer) blijft kleven.
Het is trouwens beter om met draadhandschoenen te werken - dan heb je minder last van brandwonden.
Voordat het systeem in gebruik wordt genomen, moet het worden gecontroleerd. Dit wordt gedaan door middel van een druktest. Wat dat is en hoe je dat doet, lees je hier.
Bedrading van polypropyleenbuizen
Polypropyleen leidingen worden gebruikt voor de installatie van kam koud of warm water, verwarming. De keuze van de diameter is in elk geval individueel - het hangt af van het volume vloeistof dat per tijdseenheid moet worden gepompt, de vereiste snelheid van de beweging (formule op de foto).
Berekening van leidingdiameters voor verwarmingssystemen is een apart onderwerp (bepaal de diameter na elke aftakking), voor waterleidingen is alles eenvoudiger. In appartementen en huizen voor deze doeleinden gebruiken buizen met een diameter van 16 mm tot 30 mm, en de meest populaire - 20 mm en 25 mm.
Fittingen tellen
Na het bepalen van de diameter wordt de totale lengte van de pijpleiding overwogen, afhankelijk van de structuur worden fittingen gekocht. Met de lengte van pijpen is alles relatief eenvoudig - je meet de lengte, voegt ongeveer 20% toe voor fouten en mogelijke defecten in het werk. Om te bepalen welke fittingen nodig zijn, heb je een schema van de pijpleiding nodig. Teken het en markeer alle aftakkingen en apparaten waarmee je verbinding moet maken.
Voor aansluiting op veel apparaten is een overgang naar metaal nodig. Er bestaan ook dergelijke polypropyleen fittingen. Ze hebben een messing schroefdraad aan de ene kant, aan de andere kant - de gebruikelijke soldeerfitting. Onmiddellijk moet worden gekeken naar de diameter van de aftakking van het aangesloten apparaat en het type schroefdraad dat op de fitting moet zitten (intern of extern). Om geen fouten te maken, is het beter om alles op het schema te schrijven - boven de aftakking, waar de fitting zal worden geïnstalleerd.
Verder op het schema telt het aantal "T" en "G" vormige verbindingen. Voor hen koop je T-stukken en hoeken. Er zijn ook kruizen, maar die worden zelden gebruikt. Hoeken, door de manier, zijn er niet alleen onder 90 °. Er zijn 45 °, 120 °. Vergeet niet over koppelingen - dit zijn fittingen voor het verbinden van twee delen van leidingen. Vergeet niet dat polypropyleenbuizen niet elastisch zijn en niet buigen, dus elke bocht wordt gemaakt met behulp van fittingen.
Als je materialen koopt, spreek dan met de verkoper af of het mogelijk is om een deel van de hulpstukken te vervangen of terug te sturen. Problemen ontstaan meestal niet, omdat zelfs professionals niet altijd meteen nauwkeurig het vereiste bereik kunnen bepalen. Bovendien is het tijdens het installatieproces soms nodig om de structuur van de pijpleiding te veranderen, waardoor de set fittingen verandert.
Polypropyleen heeft een vrij grote thermische uitzettingscoëfficiënt. Als er een warmwaterleiding of verwarmingssysteem van polypropyleen wordt geïnstalleerd, moet er een compensator worden gemaakt, waarmee de uitzetting of verkorting van de leiding wordt genivelleerd. Dit kan een luscompensator uit de fabriek zijn, of geassembleerd volgens het schema van de compensator uit vinnen en stukken pijp (op de foto hierboven).
Methoden van leggen
Er zijn twee manieren om polypropyleenbuizen te installeren: open (op de muur) en gesloten - in de groeven in de muur of in de chape. Polypropyleen buizen worden op de muur of in de groef op de houders-clips bevestigd. Ze zijn enkel - voor het leggen van één buis, er zijn dubbele - wanneer twee takken parallel lopen. Ze worden op een afstand van 50-70 cm bevestigd. De buis wordt eenvoudig in de clip gestoken en dankzij de elasticiteit vastgehouden.
Bij het leggen van de dekvloer, als het een warme vloer is, worden de leidingen aan het wapeningsnet bevestigd, er is geen andere extra bevestiging nodig. Als de radiatoren van zamonolichivayut worden voorzien, kunnen de leidingen niet worden bevestigd. Ze zijn stijf en veranderen niet van positie, zelfs niet wanneer ze gevuld zijn met koelvloeistof.
Nuances van solderen
Het proces van het lassen van polypropyleen buizen, zoals je hebt gezien, arbeid laat niet veel, maar er zijn een heleboel subtiliteiten. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk hoe de gewrichten van de buizen te passen, zodat de buizen waren precies de lengte die nodig is.
Een ander punt van het lassen van polypropyleen buizen - solderen op moeilijk bereikbare plaatsen. Het is niet altijd mogelijk om de soldeerbout aan beide zijden van de buis en fitting aan te zetten. We solderen bijvoorbeeld in de hoek. Soldeerbout, moeten steken in de hoek, aan de ene kant van het mondstuk rust direct tegen de muur, zal de fitting op het niet trekken. Plaats in dit geval een tweede set mondstukken met dezelfde diameter en warm daarop de fitting op.
Hoe soldeer je polypropyleen buizen op een moeilijk bereikbare plaats?
Hoe schakel je over van ijzeren pijp naar polypropyleen.
Het lassen van polypropyleenbuizen verandert alles! Ik weet nog dat ik het voor het eerst deed - zo'n soepel proces. Alles klikt gewoon! Het was zo bevredigend om te zien hoe de hitte die buizen samenvoegde. Een echte aanrader als je het nog niet geprobeerd hebt!
Oh, helemaal mee eens! Ik had hetzelfde gevoel toen ik mijn eerste polypropyleen buizen laste. Het was net magie - alles kwam perfect samen. Het geluid van die hitte die ze afdichtte was muziek in mijn oren! Zeker een aanrader voor iedereen die zijn loodgieterswerk wil verbeteren!
Zeker weten! Ik herinner me de eerste keer dat ik koperen buizen soldeerde - ik voelde me net een pro! De manier waarop het allemaal klikte was zo bevredigend. Het is alsof de verbinding gewoon vreugde uitstraalt! Helemaal mee eens, als je het eenmaal onder de knie hebt, voelt loodgieten als een kunstvorm!